وقتی از موسیقی جنوب کرمان صحبت می شود یک نوع موسیقی تلفیقی به ذهن متبادر میشود و ما را به سمت نوعی پرسش از خاستگاه ایده اصالت در موسیقی از نوع پدیدارشناسانه می کشاند.
تلفیق موسیقی اقوام مختلف درجنوب کرمان باعث ملاحت و زیبایی موسیقی امروزین ما شده است ومیطلبد نگاه پدیدارشناسانه خود را معطوف به جزء جزء کردن سازبندیها ، نواها و چگونگی شکل گیری این نوع موسیقی در جنوب کرمان کرد.
مثل اجرای دوستان هنرمند ما در شانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی امسال نمایانگر این نوع موسیقی تلفیقی در نوع زیبای خودش بود.
این تلفیق از تجمیع نواهای سرزمینی اقوام مختلف درجنوب کرمان پدید آمده است تلفیق نی انبان با نی لبی و با ضرب و تمپو بندری و همچنین صدای گرمسیری وسردسیری استاد هوشنگ کردستانی، اجرای زیبایی را در تالار رودکی تهران رقم زد.
بخشی از این موسیقی در شهرستانهای جنوبی منطقه با سیستان و بلوچستان همراه ست و رگه هایی از جنس موسیقی هند و پاکستان در خود نهفته دارد وبخشی دیگر شهرهایی که درهمسایگی استان هرمزگان قرار دارند ریتم بندری وشروه خوانی در این موسیقی به وضوح نمایان است. در حوزه مرکزی جنوب کرمان ( جیرفت، عنبرآباد، فاریاب ) نشانه هایی خوبی از موسیقی اقوام کرد، لر ، فارس ودر شهرستان کهنوج آواهای جنوبی به خوبی نمود پیدا کرده است .
موسیقی آوازی و بدون ریتم حوزه مرکزی جنوب ، کردی خوانی و آوازهای بدون ریتم بخشی از موسیقی کهنوج ، کهنوئی نامگذاری شده است.اینها و بسیاری هنرمندی های دیگر در اجرای هنرمندانه ی گروه موسیقی جنوب کرمان در جشنواره به زیبایی نمایان بود.
به دلیل ضعف شعر در موسیقی منطقه از زمانی که آواها و نواهای منطقه با خوانندگان و نوازندگان معاصر همراه شد ، نیاز بود که جهت احیا و معرفی به نسل امروز برای خیلی از آهنگها شعری در خور شان آنها هم سروده شود ، نقطه قوت این موسیقی فضای مطلوبی است که با ساختار های موسیقی ایرانی همخوانی دارد .
مثلا در مایه ماهور، نهفت وگاها به راک هم اشاره ای می شود در حیطه و فضای دستگاه آوازی شور و عشاق نیز مقام خوانی مرسوم است.
غریبی خوانی های بسیار زیبا درمنطقه از نقاط بارز دیگر موسیقی ماست که تقریبا در مراسم شادمانه و عروسیها نوا های مختلفی ساخته و پرداخته شده است که حنا بندان و سرتراش ، شیلون و سر تختی، سرآوردی و با شیلی همراه بوده است .
در بحث سازشناسی از جمله ساز هایی که ریشه در فرهنگ این منطقه دارند و از دیر باز مورد استفاده هنرمندان و مردم بوده است. می توان از سر نا ، دهل ، زال زناک ، جره چنگ رود باری ، دو سوت نار و نی لبی نام برد و از دیگر ساز هایی که امروزه در مراسم شادمانه و عروسیها استفاده می شود.
نی انبان،تنبک ودیگر سازهایی که با این نوع موسیقی هم خوانی دارندودر فرهنگ شادمانه مردم رایج و مرسوم است.
مقام بارز سرحدی بنام سر کوهی،مقام بارز حوزه مرکزی و میانچیل کردی خوانی ومقام بارز رودبار، لیکوخوانی و بیابانی رودباری ومقام بارز قلعه گنج کسرکندی،مقام بارز کهنوج ،کهنوئی و مقام بارز فاریاب سوغانی می باشدکه هنوز هم به نوعی این نوع موسیقی در فرهنگ مردم منطقه دیده میشود و باید گفت تلفیق موسیقی اقوام باعث ملاحت و زیبایی موسیقی امروز جنوب کرمان شده است .
امید است در تحقیقات و پژوهش های آینده نقاط ریز ودرشت تری را البته با تحقیق اگاهانه و منطقی به دوستداران این فرهنگ موسیقی عرضه شود .
