بازگشت زمین به مردم؛ بازرسی استان امید تازه‌ای در دل جیرفت نشاند
با اقدام قاطع و نظارتی بازرسی استان کرمان، حدود ۶۵۵ هکتار از اراضی فریز شده در محدوده پس از پلیس‌راه جیرفت آزادسازی شد؛ اقدامی که پس از سال‌ها انحصار و تعلل، بارقه‌ای از امید را در دل شهروندان برای تحقق عدالت شهری، خانه‌دارشدن جوانان، و پایان رانت زمین روشن کرده است.
در یک اقدام نظارتی مهم و کم‌نظیر، حدود ۶۵۵ هکتار اراضی در محدوده پس از پلیس‌راه جیرفت پس از سال‌ها تعلل و بلاتکلیفی قانونی، آزادسازی و به اداره کل راه‌وشهرسازی منطقه جنوب کرمان واگذاری شد.این اقدام که با پیگیری‌های نظارتی دادخدا سالاری، بازرس کل استان کرمان انجام شده، می‌تواند نقطه عطفی در راستای رفع بحران مسکن، توسعه شهری و اجرای عدالت اجتماعی در شهر جیرفت محسوب شود.
پایان یک دوره طولانی از تعلل و انحصار زمین
سال‌هاست که شهر جیرفت به دلیل کمبود زمین مسکونی و صنعتی، در توسعه شهری دچار بن‌بست شده بود. بخش عمده‌ای از اراضی پیرامون شهر که از اهمیت بالایی برای سکونت‌گزینی، سرمایه‌گذاری و ایجاد زیرساخت‌های عمومی برخوردار بودند، تحت مالکیت افراد یا نهادهای خاصی قرار داشتند که نه‌تنها اقدامی به بهره‌برداری نکرده بودند، بلکه با حفظ وضعیت فریز، مانع از دسترسی عموم مردم و دستگاه‌های اجرایی شده بودند.
این وضعیت، به‌علاوه رانت‌زدایی در تخصیص زمین و تأخیرهای اداری، باعث شده بود تا بحران مسکن در جیرفت به یکی از مهم‌ترین چالش‌های اجتماعی و اقتصادی شهر تبدیل شود.
آزادسازی زمین؛ امیدی به آینده بهتر
آزادسازی این ۶۵۵ هکتار زمین، که از جمله اراضی در مسیر توسعه شهری جیرفت بوده، اکنون زمینه‌ساز استفاده از این منابع طبیعی در راستای طرح‌های مسکن ملی، ایجاد فضای سبز، توسعه زیرساخت‌های شهری، و جذب سرمایه‌گذاری است.
این اقدام نه‌تنها می‌تواند به کاهش فشار بر بازار مسکن کمک کند، بلکه فرصتی تاریخی برای بازطراحی فضای شهری و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان فراهم می‌کند.
صداهای مردم: از ناامیدی به امید
مهدی محمدی، یکی از جوانان جیرفتی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری فارس، با ابراز رضایت از این اقدام نظارتی گفت: سال‌هاست که ما جوانان دنبال زمینی برای ساخت خانه هستیم، اما زمین‌ها در دستان افراد و ادارات بود و فقط نگه‌داری می‌شدند. امیدواریم با این آزادسازی، عدالت اجتماعی واقعاً اجرا شود و این زمین‌ها به دست جوانان، خانواده‌های کم‌درآمد و سرپرستان خانوار برسد.
وی افزود: اگر این زمین‌ها واقعاً برای مسکن ملی و تولید مسکن ارزان استفاده شود، خیلی از خانواده‌ها از چرخه طولانی اجاره‌نشینی نجات پیدا خواهند کرد، فقط باید مراقب باشیم که دوباره به چرخه رانت و تخصیص غیرشفاف نروند.
محمود امیری، شهروند جیرفتی که سال‌ها برای دریافت زمین مسکونی به ادارات مراجعه کرده، درباره تجربه طولانی انتظارش گفت: قراردادی برای زمین در راستای طرح مشوق جوانی جمعیت به ما داده شد، اما به دلیل اختلافات بین ادارات راه و شهرسازی و میراث‌فرهنگی، پروژه متوقف شد و فقط یک برگه امید برایمان ماند. حالا با اقدام بازرس کل استان، دوباره امید به خانه‌دارشدن در دلمان زنده شده است.
نگرانی از تکرار تاریخ: لزوم شفافیت و نظارت مردمی
با وجود شادی و امیدی که آزادسازی این اراضی در میان شهروندان ایجاد کرده، نگرانی‌هایی نیز درباره نحوه تخصیص و بهره‌برداری از این زمین‌ها وجود دارد. پارمیدا خسروی، سرپرست خانوار و شهروند جیرفتی، در این باره گفت: بیش از ۹۰ درصد جوانان و سرپرستان خانوار در جیرفت ماهانه بخش عمده‌ای از درآمد خود را صرف اجاره مسکن می‌کنند ، قیمت مسکن اجاره‌ای در این شهر به حدی بالا رفته که تحمل آن برای خانواده‌های متوسط و کم‌درآمد دشوار شده است.
اگر این زمین‌ها به طور عادلانه به این قشر تخصیص یابد، می‌توان انتظار کاهش چشمگیر اجاره‌بها را داشت.
وی تأکید کرد: اما اگر این زمین‌ها دوباره به ادارات بی‌اقدام یا افراد خاص واگذار شود، بحران نه‌تنها حل نخواهد شد، بلکه تشدید خواهد یافت. نیاز است که فرایند تخصیص کاملاً شفاف باشد و مردم بتوانند بر اقدامات نظارت داشته باشند.
تقدیر از نقش نهادهای نظارتی
در این میان، دادخدا سالاری، بازرس کل قضایی استان کرمان، به‌عنوان چهره اصلی این دستاورد نظارتی، مورد تقدیر گسترده قرار گرفته است.
اقدام وی نه‌تنها به‌عنوان یک حرکت قانونی و اداری ارزشمند تلقی می‌شود، بلکه نمادی از بازگشت اعتماد عمومی به نهادهای نظارتی است.
پارمیدا خسروی در این باره افزود: اقدام بازرس کل استان فقط یک واگذاری زمین نبود، بلکه پیامی قوی از عدالت و پاسخگویی اداری بود. چنین اقداماتی باید رسانه‌ای شوند، مورد حمایت قرار گیرند و به الگویی برای سایر مدیران تبدیل شوند.
چشم‌اندازی برای آینده، توسعه با مسؤولیت اجتماعی
آزادسازی ۶۵۵ هکتار زمین در جیرفت، تنها شروع راه است و موفقیت این اقدام به‌شرط شفافیت در تخصیص، برنامه‌ریزی دقیق توسعه‌ای، و نظارت مستمر مردمی و رسانه‌ای محقق خواهد شد و تحقق این شرایط، مستلزم تعهد دستگاه‌های اجرایی به اصول عدالت، پاسخگویی و مشارکت شهروندی است.
اداره کل راه و شهرسازی جنوب استان کرمان می‌بایست با انتشار دوره‌ای گزارش‌های عملکرد، نقشه‌های توسعه، و برنامه‌های تخصیص زمین، زمینه را برای نظارت شهروندی فراهم کنند. همچنین، لزوم ایجاد کمیته‌های نظارتی مردمی و مدنی برای پیگیری پروژه‌های اجرایی ضروری است.
زمین برای مردم، نه برای رانت
آزادسازی این حجم از اراضی در جیرفت، فرصتی تاریخی برای بازآفرینی شهری، تأمین مسکن، و ایجاد اشتغال است. اما این فرصت تنها زمانی به ثمر خواهد نشست که با شفافیت، عدالت توزیعی، و مشارکت شهروندی همراه باشد.رسانه‌ها، نهادهای مدنی، و شهروندان جیرفتی باید به‌عنوان نگهبانان منابع ملی، همراه دستگاه‌های اجرایی حرکت کنند تا حتی یک مترمربع از این زمین‌ها به سوءاستفاده، رانت، یا بی‌تفاوتی نرسد.
