🔹️مقدمه
چندی پیش در وبسایت خبری ایرنا و صفحات اجتماعی محلی، ویدیویی منتشر شد با موضوع ” در جیرفت به راحتی از چراغ قرمز عبور میکنند.” نگارنده به عنوان یک شهروند جیرفتی که به آن افتخار میکنم، در این یادداشت به این موضوع پاسخ دادهام که این رفتار به هیچ وجه عمومیت ندارد و به فرض اگر هست، چرا اینطور شده است!!!
🔹پیشینه چراغ قرمز
اولین بار پیش از اختراع اتومبیل در ۱۸۶۸ در لندن چراغ قرمز برای عبور چهارپایان، کالسکهها و واگنها توسط مهندس j p knight نصب شد و در دوم ژانویه ۱۹۱۹ در دیترویت بود که بعد از اختراع اتومبیل، چراغ راهنمایی توسط یک مامور پلیس نصب شد. در ایران در سالهای دهه ۳۰ شمسی بود که تقاطعهای شهر تهران به چراغ مجهز شد و در ۱۳۷۱ بود که این مسئولیت به شهرداریها واگذار شد.
🔹مورد جیرفت
باید بدانیم در دنیای مدرن، نه در جیرفت که در پیشرفتهترین شهرهای جهان، این دولتها و نهادهای فرهنگساز هستند که فرهنگ مردم را سوق میدهند و به همین دلیل هم هست که اکثر کشورها وزارت فرهنگ دارند. به این ترتیب هرگاه یک ناهنجاری از سوی شهروندان رخ میدهد ابتدا باید در سیاستهای نهادهای موثر بر فرهنگ دلیل را جستجو کرد. در مورد عبور از چراغ قرمز که البته در همه جای جهان رخ میدهد و مختص جیرفت نیست باید به ابزارهای بازدارنده و سیاستهای ترافیکی شهری نگاه کرد. به طور مشخص در جیرفت آنچه که عیان است، ثابتبودن چراغها در هنگام ظهر و گاهاً شب در کمترین تردد روزانه هست. طبیعی است وقتی راننده تقاطع را خلوت میبیند وسوسه میشود که با احتیاط از تقاطع عبور کند و این در درازمدت او را به سمتی سوق میدهد که ممکن است در اوج ترافیک هم چنین رفتاری را انجام دهد. در صورتی که در زمانهای کاهش محسوس ترافیک، چراغها باید روی حالت چشمکزن باشد. همچنین نبود خطکشی در تقاطعها و به جای آن سرعتگیرهای نابجا، این ناهنجاری را تشدید میکند.
🔹نتیجهگیری
نمیشود کتمان کرد در همه جای ایران و دنیا متخلفانی هستند که از چراغ قرمز عبور میکنند، اما نمیشود آن را منحصراً به یک شهر نسبت داد، که البته توضیح داده شد سیاستگذاریها و ابزارهای ترافیکی چگونه بر این رفتار موثر هستند. جیرفت مردمانی به مراتب بافرهنگ و اصیل دارد و اگر یک رفتار ناشایست اجتماعی در آن رخ دهد منتسب به تعداد بسیار اندکی شهروند متخلف میباشد که در همهی شهرها و کشورها چنین متخلفینی وجود دارند و بدیهیست باید با آنها با قانون برخورد کرد.