پس از کش و قوس بین اداره کل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی و راه و شهرسازی جنوب در مورد جانمایی شهرک نوین جیرفت و ورود دادستان شهرستان همراه خبرنگاران شهرستان جیرفت برای سومین بار به محل شهرک نوین رفته تا این بار از دید رسانه به جانمایی این شهرک نظری بیندازیم.
از سمت جاده اسماعیلی به محل شهرک حرکت می کنیم جاده ای خاکی و باریک که دو سمت آن را تپه های باستانی و پر از خشت های شکسته را گرفته اند به محل شهرک که چندین دستگاه راهسازی و خاکریزی اطراف کارگاه از بازدیدهای قبل اضافه شده بودند ، رسیدیم .
بعد از گذشتن از محوطه های باستانی شهر قدیم جیرفت که در زیر زنجیر بلودوزر و لودرها له می شود به بقایای مسجدی رسیدیم که در زورگاران قدیم محل راز و نیاز مومنین و عرفای دین دیار اسلامی بود و هنوز بعد از گذشت ۱۲۰۰ سال با گوش دل می توان صدای الله اکبر ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلٰهَ إِلَّا ٱللَّٰهُ ، أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ ٱللَّٰهِ و أشهَدُ أَنّ عَلیاً ولیَّالله را شنید .
محمود مجاز با بیان نقش اساسی گردشگری و رونق دادن به آن برای توسعه و رونق اقتصادی اظهار داشت : توجه به میراث گرانبهای گذشته و صنعت گردشگری اگر محقق شود علاوه بر درآمد زایی برای مردم منطقه باعث ارز آوری نیز خواهد شد.
مدیر خانه مطبوعات جنوب استان کرمان با اشاره به اینکه بناهای تاریخی، تاریخ فرهنگی و هویتی ملی است که باید سال هاحفظ شود تا آیندگان نیز از وجود آنان و سرگذشت دینی ، هویتی و ملی آنان، تجربه ها بیاموزند و در حقیقت گذشته زند ه را به نسل های آینده نشان دهند، افزود : به نظرم جانمایی شهرک نوین هر چند با مجوز شورای مسکن انجام شده، اما آنچه در بازدید میدانی از محوطه های این منطقه و اظهار و نظرهای باستانشناسان برمی آید ، ایجاد شهر نوین باعث نابودی تاریخ و تمدن شهر قدیم هم در دوره اسلامی و هم در دوره ساسانی میشود و از ثبت جهانی آن جلوگیری می کند
مژده مشایخی با بیان قدمت شهر دقیانوس و مسجد این شهر گفت : شهر قدیم جیرفت از بزرگترین شهرهای اسلامی کشور در دوره سلجوقی بوده است که به آن شهر دقیانوس گفته می شود و در متون تاریخی و جغرافیایی از این شهر زیاد نام برده شده است.
مدیر مسئول پایگاه خبری میراث هلیل با اشاره به اینکه مسجد دقیانوس به دستور عمر‌و‌لیث در دوره صفاری و در دهه سوم هجری قمری احداث شده است خاظر نشان کرد : طبق نظر کارشناسان‌فن، مسجد هزار و ۲۰۰ ساله دقیانوس از شاخصه های مهم این شهر تاریخی است و همانطور که از نامش پیداست یکی از کهنترین مساجد جهان اسلام است و در ایران نیز جز نخستین مساجدی است که احداث شده است و این نشان از دیانت مردمان این سرزمین می دهد.
خبرنگار حوزه میراث فرهنگی با انتقاد از ساخت شهرک نوین در محوطه های باستانی شهر دقیانوس گفت : حالا اما در طرح نهضت مسکن ملی، بخشی از این محدوده کهن برای احداث شهرک‌نوین جیرفت انتخاب شده است و متاسفانه شهرسازی و تامین زیرساخت های لازم برای شهرک‌جدید بیشترین آسیب و خطر را متوجه این آثار می کند.
مشایخی با اشاره به عدم ثبت جهانی مسجد دقیانوس در صورت ادامه روند شهرسازی در محوطه های باستانی شهر قدیم جیرفت گفت : به نظر حفاظت از شهر دقیانوس و شاهکار اسلامی آن یعنی مسجد هزار و ۲۰۰ ساله اش وظیفه همگان است و مسئولان شهر و استان باید برای جلوگیری از ساخت شهرک در این‌محدوده و تامین زمین در نقطه ای دیگر چاره اندیشی کنند.
سمیه خدیشی هم با اشاره به وجود بزرگترین تمدن اسلامی در شهر قدیم جیرفت گفت: در اواخر دهه هشتاد کاوش‌های باستان‌شناسی در محوطه تاریخی شهر قدیم جیرفت در کنار دیگر آثار تاریخی بقایای مسجدی را نمایان کرد که قدمت آن به هزار سال قبل و اوایل دوره اسلام می‌رسد، مسجدی که اهمیت تاریخی آن به حدی است که در جمله آثار منتخب برای ثبت جهانی و یونسکو قرار می‌گیرد.
خبرنگار روزنامه کاغذ وطن با انتقاد از موافقت دستگاه های مسئول برای احداث شهرک در محوطه باستانی دقیانوس گفت : در حالی که عرصه و حریم این محوطه باستانی مصوب و مشخص نشده در بخشی از این منطقه تاریخی مجوز احداث شهرکی صادر شده است و با ساخت این شهرک علاوه بر اینکه آثار تاریخی مربوط به دوره اسلامی تخریب و مدفون میشود، امکان ادامه عملیات کاوش باستان نشناسی هم وجود ندارد.
خدیشی با بیان لزوم تجدید نظر در مکان ساخت شهرک نوین جیرفت خاطر نشان کرد : طبق نظر کارشناسان این حوزه با تامین جاده و دیگر زیرساخت‌های لازمه این پروژه نه تنها آسیب جبران ناپذیری به این محوطه تاریخی وارد می‌اید، بلکه مانع ثبت جهانی این مسجد مهم دوره اسلامی هم میشود.
محمدی از خبرنگاران جنوب نیز در این بازدید با اشاره به اینکه ما همواره در حفاظت و ارائه آثاری که نشانگر تاریخ و هویت اسلامی منطقه است کم کاری کرده ایم وبی مسئولیت های بسیاری در حفظ این گنجینه‌های ارزشمند تاریخی – فرهنگی نشان داده‌ایم افزود : این مسجد نماد دینداری مردم جیرفت در تاریخ است و لازم است مسئولین بالاخص نهادهای دینی نسبت به این مهم دغدغه بیشتری داشته باشند.
یکی دیکراز خبرنگاران جیرفت با بیان اینکه اهرم‌های قانونی موجود کشور برای محافظت و جلوگیری از تخریب و تعرض به آثار تاریخی گفت : کسانی که عملکردشان مستقیم بر تاریخ و هویت های تاریخی و فرهنگی مردم تاثیر می گذارند از نگاه اقتصادی و رفع مسئولیت به این حوزه نگاه نکنند .
کریمی با اشاره به وجود زمین در تل سیاه، جاده فرودگاه گفت : چرا مسئولین فقط انگشت روی ساخت مسکن در محوطه باستانی دقیانوس گذاشته اند ، با جابجایی چندین کیلومتری می توانند در ماران قلعه این شهرک را بنا گذارند و مشکل مسکن جوانان منطقه نیز مرتفع شود .
با توجه به در دست اقدام بودن پرونده مسجد شهر قدیم جیرفت در یونسکو و لزوم حفظ آثار تمدنی جهان اسلام و هویت دینی مردم جیرفت ادامه شهرک سازی در محوطه های باستانی جیرفت علاوه بر عدم ثبت جهانی مسجد شهر قدیم جیرفت ، هویت دینی و اسلامی مردم این منطقه را نیز دستخوش تغییرات خواهد کرد.
