افغانها در ایران به آن دسته از مهاجران و پناهجویانی گفته میشود که در پی ناامنی و جنگهای طولانی ، جنگ داخلی ، نبود اشتغال در افغانستان به کشور ایران مهاجرت کردهاند.
طبق آماری که وزارت امور مهاجرین و عودتکنندگان افغانستان در سال ۱۳۹۶ به نشر رسانده ۸۴۰٬۵۲۰ تن از مهاجران افغانی در ایران دارای کارت پناهندگی آمایش، ۳۰ هزار تن دارای سند طولانیمدت، ۴۵۰ هزار تن دارای گذرنامهٔ کوتاهمدت و ۷۳۵٬۶۲۲ تن فاقد مدرک در ایران زندگی میکنند که بیشتر مهاجرت افغانیها به ایران در سالهای جنگ ایران و عراق و همزمان با جنگهای داخلی افغانستان اتفاق افتاده و در این سالها با دست یافتن طالبان به حکومت مرکزی افغانستان به اوج خود رسیده است.
وجود ماشینهای افغانی کش که بعضا” به علت سوار کردن تا حدود ۱۷ نفر در یک خودرو با سرعتهای غیر مجاز دچار سانحه شده اند ، حاکی از آن است که آمار مهاجرین به نواحی جنوب استان کرمان و سایر استانها خیلی بیشتر از آنچه که رسما” اعلام شده است ، می باشد!
گر چه جمعیت قابل توجهی از افغانها از طریق مبادی قانونی وارد کشور ایران شده و در زمان جنگ ایران و عراق و در سالهای اخیر در سرکوبی داعش نقش مهمی را در همراهی ایرانیان مدافعان حرم داشته اند ، اما بیشتر بحث بر سر مهاجرینی است که غیر قانونی وارد کشور شده و به ترتیب در استانهای بوشهر ، خراسان رضوی ، فارس ، اصفهان و کرمان و یزد ساکن شده اند!
استقرار در منازل فرسوده و متروکه ، زاد و ولد خارج از عرف بهداشت و در منازل، جمع آوری و خرید آهن آلات و ضایعات ، تراکم بیش از اندازه ی چند خانوار در یک منزل مسکونی ، گرفتن فرصتهای شغلی گچ کاری ، بنایی ، اهنگری، نقاشی ، خیاطی و امور کشاورزی از جوانان و بومیان ، سلب آسایش و آرامش مردم ناشی از ترددها و پرس آهن آلات در کارگاههای موجود در محلات ، ورود غیر قانونی اغلب آنها به این مناطق ، اسکان در نواحی و حواشی شهرها و…. موارد متعددی است که بعضا” زمینه ی ازدواجهای آنها را نیز با دختران ایرانی فراهم آورده است!
از آنجایی که در سایر شهرستانها که اقامت آنها تابع شرایط خاص ، بلامانع بوده و خط قرمز توقف و اسکان آنها محسوب نمی شود ، معمولا اردوگاههایی برای اسکان آنها تدارک دیده شده و آمار و ورود و خروج آنها رصد می شود .
لذا با عنایت به تجمع و اسکان غیر قانونی آنها در برخی از نقاط جنوب استان کرمان، بایسته است به منظور جلوگیری از هر گونه پیامدهای ناگوار نسبت به اسکان و شناسایی و سامان دهی آنها ترتیبی اتخاذ و تسریع گردد.
شایان ذکر است که وجود تردد ماشینهای بی شمار افغانی کش ، یکی از عوامل موثر و متعدد تصادفات جاده ها و راههای مواصلاتی جنوب استان کرمان است!