باکتریهای موجود در دهان باعث بروز بیماریهای لثه، پوسیدگی دندان، ناراحتیهای ویروسی و دیگر عفونتهای شایع دهانی در کودکان و بزرگسالان میشوند. با رعایت بهداشت دهان و دندان میتوان از ابتلا به بعضی از این عفونتها پیشگیری کرد، بهعلاوه اینکه بسیاری از بیماریهای دهان موقتی است و پس از چند روز خود به خود برطرف میشوند؛ با این حال بعضی عارضهها، پیشرفتهتر و جدیترند و نیاز به درمان دارند. از جمله رایجترین بیماریهای مربوط به دهان و دندان میتوان به پوسیدگی دندان، بیماریهای لثه، سائیدگی دندان، دندان عقل نهفته، زخمها، آبسه، التهابات دهان و… اشاره نمود که پوسیدگی رایجترین و مشکلسازترین عارضه دندانپزشکی میباشد.
شاخص DMFT (شاخص پوسیدگی، کشیدگی و پرکردگی دندان) در ایران برای سنین مختلف متفاوت است، چنانکه این شاخص در کودکان ۱۲ ساله ۲ است یعنی به طور متوسط دو عدد از دندانهای هر فرد ۱۲ ساله ایرانی به علت پوسیدگی دندان خراب شده است و این عدد برای سنین بالاتر نیز به طور پیشروندهای افزایش مییابد، همچنین میانگین این شاخص نسبت به کشورهای توسعهیافته بسیار بالاتر میباشد.
قابل ذکر است شرایط اقتصادی ارتباط تنگاتنگی با کاهش سطح سلامت جامعه و دسترسی به خدمات سلامت دارد و متأسفانه بیمههای موجود در ایران، تعرفههای مناسبی برای درمانهای دندانپزشکی نداشته و از طرفی تعرفه خدمات دندانپزشکی بسته به نوع درمان، تخصص دندانپزشک و مواد مصرفی، بسیار متنوع و متفاوت است و دستیابی به رقم مشخص و یکسان در این حوزه، امکانپذیر نیست. با این حال هزینه خدمات دندانپزشکی در مراکز درمانی دولتی و درمانگاههای خیریه در مقایسه با کلینیکهای دندانپزشکی خصوصی، پایینتر است اما این خدمات در مراکز دولتی، اغلب محدود، بسیار زمانبر و بعضاً با کیفیت پایین ارائه میشود که این امر، افراد را ناگزیر به سمت مطبها و کلینیکهای خصوصی سوق میدهد.
همچنین خصوصی بودن اغلب خدمات دندانپزشکی باعث میشود که هنگام شرایط بحران اقتصادی، افراد در خصوص مراقبتهای آن نیز دست به انتخاب بزنند؛ این انتخابها در درجه اول به صورت کاهش مراجعه جهت مراقبت و درمانهای پیشگیری، خود را نشان میدهد و چون توان پرداخت ویزیت و یا برخی درمانهای پیشگیری در فرد نیست ممکن است تا بروز شرایط ناگوار مانند درد شدید و یا شرایط سخت، این کار را به تأخیر بیندازد و یا اینکه در نوع درمانهای انتخابی او مؤثر باشد.
بهعنوان مثال: شخصی میتواند دندان خود را عصبکشی کند و سپس با گذاشتن یک روکش مناسب آن را برای حداقل ۱۰ سال دیگر تضمین نماید اما هنگامی که توان اقتصادی کاهش یابد، دندان را از سر اجبار میکشد.
بنابراین میتوان انتظار داشت با ادامه بحرانهای اقتصادی، آمار بیدندانی و به طور کلی کاهش سطح سلامت دهان و دندان و به تبع آن کاهش سلامت عمومی فرد و جامعه مجدداً خود را بیشتر نشان دهد که از یکسو ناشی از کاهش خدمات پیشگیری و از سوی دیگر افزایش بیماریهای لثهای و دندانی است که منجر به این مشکلات میگردد. شایان ذکر است مشکلات اقتصادی میتواند از درمانهای زیبایی نیز بکاهد و همچنین تمایل فرد برای انجام درمانهای سطح سوم یا همان پروتزهای دندانی را نیز کاهش دهد بهعنوان مثال: شخص شاید بتواند قدرت جوندگی خود را با کاشت ایمپلنت و یا استفاده از روکشهای مناسب افزایش دهد اما به دلیل ضعف اقتصادی دست به انتخاب میزند و شرایط را با همان مقدار دندان باقی مانده در دهان ادامه میدهد.
به طور خلاصه با ادامه روند مشکلات اقتصادی، میتوان پیشبینی کرد که آمار بیماریهای دهان و دندان در آینده افزایش یابد.